Gücünü ‘Kadınlardan’ alan Dergi

En üste aldığım fotoğraf ABD’den, New York. Altta ise, Manhattan adası ve en yüksek binasını görüyorsunuz. Bugünkü hikayemiz işte bu şehirde başlıyor ve sonrasında günümüz ikiz kulelerin yerine yapılan ‘ONE’ Dünya Ticaret Merkezinde sonlanıyor.

Günümüzden 132 sene önce, altta fotoğrafını gördüğünüz Arthur Baldwin Turnure, 17 Aralık 1892 tarihinde haftalık bir dergi çıkarmağa başladı.

Kadınlara yönelik bir dergi olarak başladı ‘Vogue’ yayın hayatına. Dergiye seçilen ad, Orta Fransa’da kullanılan bir kelimeydi, ‘Moda’ anlamını taşıyordu.

Kapak olarak ‘’Sanatsal Çizimler’ kullanılıyordu.

Dergi ‘ekonomik’ olarak belli bir kesime hitap ediyordu fazla bir satışı yoktu. 1906 da Baldwin aniden rahatsızlanıp zatürreden ölünce, dergi zor durumda kaldı. 1909 senesinde ‘Vogue’ el değiştirdi, yeni sahibi, aşağıda fotoğrafta gördüğünüz Comte Nast ‘Yayın İşlerinin’ içinden gelen bir iş adamıydı.

Dünyadaki gelişmelere uyan Vogue dergisine Nast 1916 yılında, o yıllarda Paris ve Avrupa’da ‘Portre Fotoğrafçısı’ olarak ünlü fotoğrafçılarından biri, aynı zamanda ‘Asil’ ünvanlı Baron Adolph de Meyer’i, Birinci Büyük Savaş sonrası New York’a gelmesi üzerine hemen kadrosuna aldı. On yıldan fazla birlikte çalışacağı Meyer’in bir kapak fotoğrafını aşağıya alıyorum.

Vogue, ağır adımlarla yükselirken ABD’de yaşanan ‘Büyük Bunalım’ ekonomiyi sallamış, bundan dergi de etkilenmişti. Nast radikal bir kararla, Vogue’de çalışan görevlilerden birisi olan Edna Woolman Chase’i Baş Editör olarak işlerin başına getirdi.

Edna, ‘Moda’nın Paris etkisinden kurtarılması ve Ülkesine özgü akımlarla, ‘Önder’ olması için Dergiyi yeniden yaratmağa karar verdi. Kollarını sıvadı ve sonunda on yedi kadını bir araya getirmeği başardı. 1928 yılında New York’ta sıradan bir restoranda ilk toplantılarını yaptılar.

Bu on yedi kadın kimlerden oluşuyordu derseniz, o yıllarda daha ünlü olmamış iş kadınları, Moda Tasarımcıları, Moda yazarlarının yanı sıra New York Valisinin eşini de ikna etmişti Edna Chase. ( Valinin eşi Eleanor ilerleyen yıllarda eşinin ABD başkanı olması üzerine ‘First Lady olacaktı) Ekonomik kriz ortamında ‘birleşerek’ ayakta kalacaklar, ‘Vogue’ onların ürünleri için ‘Tanıtım’ sağlayacaktı. Geleceğin ünlü marka ve modacılarının ortaya çıkacağı bu topluluğa bir de ad koymuş, resmi hale getirmişlerdi.

‘Moda Gurubu’ (Fashion Group) üç sene içinde tüm kontrolü eline aldı, artık her senenin modasını, kullanılacak rengi, parfümleri, kozmetikleri onlar kararlaştırıyor ve ‘Vogue’ mankenleri görsel olarak halka ulaştırıyordu.

Aşağıdaki fotoğraf 1931 senesinde çekilmiş, onları bir toplantıda görüntülemiş.

Edna dergide bir değişim daha yaptı. Kapak illüstrasyonları yerine ‘Gerçek Modelleri’ kullandı.  İlk renkli fotoğraflı kapak sayısını aşağıya alıyorum.

ABD’nin en fazla satılan dergisi kabına sığamadı ve diğer Ülkeleri de, yayın hayatına birer birer ekledi.

Günümüzde Ülkemiz dahil yirmi altı ülkede yayınlanan dergi, 268 Milyon gibi bir ulaşım ile ‘Dünya Moda’ Lider dergisi olmayı sürdürüyor. Bu başarı da, Sophia Loren’in sadece gözleri ve dudaklarının göründüğü kapak gibi ‘Çarpıcı’ tasarımların önemli etkisi var mı bilmiyoruz..

Kapak fotoğrafları daha popüler, ‘Lady Gaga’ yı tuvalet içinde görebildiğiniz gibi, bazen ABD First Lady’leri de ‘Manken’ olabiliyor ( Lady Obama iki sefer, Hilary Clinton bir sefer)

‘Moda Gurubuna’ gelince, onlar mı bu dergiyi yoksa dergi imi onları yüceltti sorusu, yumurta-tavuk ikilemi gibi, bunu bilenlere bırakalım. Merak edenler için ‘Moda Gurubunun’ kurucu üyelerini, o günkü yaşlarını, (parantez içinde) ve yaptığı işleri Edna Woolman Chase’in fotoğrafının altına ekliyorum.

Elizabeth Arden (49) Kozmetik ürünleri, Margaret Case (27) Eleanor Roosevelt (44) Vali Roosevelt’in eşi ve kadın hakları savunucusu, Helena Rubinstein (52) Kozmetik,

Julia Coburn (32), Lilly Dache (36) Şapka tasarımcısı,
Jessica Daves (30) reklam editörü, Nan Duskin (36) Moda tasarımcısı, Edith Head (70) Film sanayi, kostüm desinatörü, Eleanor LeMaire (18) Claire McCardell (23) Maryland eyalet senatörünün kızı, ileride Moda tasarımcısı olacak,

Clare Potter (25) moda tasarımcısı
Virginia Pope (43) Köşe yazarı, sonraki yıllarda New York Times’da yirmi iki yıl Moda sayfasının yöneticisi olacak,
Dorothy Shaver (31) ABD’nin ilk multimilyoner iş kadını firma yönetim kurulu başkanı, Adele Simpson (25)  baş tasarımcı, Carmel Snow (41),
Miss Tobé diğer adıyla Tobe Coller Davis (40) Moda yazarı

Günümüzde Manhattan’ın en yüksek binası ‘ONE’ Dünya Ticaret Merkezindeki ofisinden bir ‘Moda’ dergisinin ‘Üç Kuruşluk’ bilgimizle  nasıl geliştiğini aktarmağa çalıştık.

Sağlıkla ve güzel günlerde görüşmek umuduyla,

M.  Meran  Pakel

Dalyan, 20.01.2024

334  (03/24)