Bugün sizleri Eolian (Aeolian) Takımadalarına götürmek istiyorum. Yedi ada ‘Y’ harfi şeklinde yerleşmiş. Yukarıda gördüğünüz ve alta aldığım fotoğraflar bu adalar da çekilmiş.
Ada denince Ege Denizi ve Yunan adaları aklımıza geliyor ama bunlar Akdeniz’de, Sicilya ile ana kara arasındaki Messina boğazının karşısına yerleşmiş. İtalya daha doğrusu Sicilya’ya bağlılar.
Yedi adanın en büyüğü Lipari dahil, toplam adalarda yaşayan insan sayısı on iki bin kişi. Gelen turist sayısı ise altı yüz binden fazla.
Bu yedi adanın ortak özelliği, hepsinin birer ‘Volkan’ olması. Bugün adalardan sadece bir tanesi olan, Stromboli ile ilgileneceğiz. On iki kilometre kare alanı olan adada beş yüz kişi yaşıyor. Yolunuz düşerse kalınabilecek yerler, altta fotoğrafını gördüğünüz Fico Grande (Büyük incir anlamına geliyor) ve Piscina (Havuz) bölgesinde.
Adanın 1800 başlarındaki görünümünü, bize yabancı olmayan Luigi Mayer’in (Ülkemize geldi ve çizimlerini kitap halinde yayınladı) alttaki eserinde görüyorsunuz.
Geçtiğimiz Haziran Ayının başlarında önce Sicilya’da Etna, sonrasında Stromboli’den dumanlar yükselmeğe başladı.
Bizim ilgilendiğimiz Stromboli’nin, 4 Temmuz günü, iki kraterinden Lav akışı başladı.
Her şey düzgün gidiyordu, denizden ve karadan fotoğrafla en güzel görüntüleri alabilmek için birbiri ile yarışıyordu meraklılar. 11 Temmuz günü saat 12:08 i gösterdiğinde bir patlama oldu. Patlamalar ardı ardına devam etti. Sekiz dakika süren bu patlamaların yarattığı kızgın Lav akışı hızla sahile ve oradan denizin içine yayılmağa başladı. Güney Kraterindeki Birinci Büyük Patlama külleri havaya savururken, Kuzey konisindeki ikinci Patlama doğrudan kızgın Lavlardan oluşuyordu, o kadar güçlüydü ki, Püsküren Lavların yüksekliği Ulusal Jeofizik ve Volkan Bilim Birliği (INGV) tarafından beş bin metre olarak ölçüldü. Havaya dağılan ateş parçacıkları, Kuzey-Kuzey Batı Bölgesindeki Sciara del Fuoco yöresine saçıldı. Hemen arkasından Lav akışı başladı. Lavlar 23 saniyede denize ulaştı. Akış hızını gözlemciler 58 m/saniye (208 km/saat) olarak hesapladılar.
Geçtiğimiz, 12 Temmuz günü sabah saat 08:28 deki Patlamadan sonra Şiddetli patlamalar durdu. Halen lav akışı ve gaz çıkışı aralıklarla devam ediyor.
Bu yaşadığımız olay, Stromboli de ne ilk ne de son. MÖ Üç yüzlerde başlayan Püskürmeler aralıksız günümüze kadar süregeldi. Başlığımızda yazdığımız ‘Akdeniz’in Sönmeyen Feneri’ sözü Denizcilere ait. Strombolinin ışıklarına göre Messina Boğazının yönünü buluyorlar.
Gökyüzüne yayılan ısının ‘Yüksek Seviyede’ olduğunu Uydulardan öğreniyoruz. (Yaşadığımız sıcaklığa ne kadar etkisi olduğunu belki daha sonra öğrenebileceğiz.)
Güzel günler dileklerimle,
M. Meran Pakel
Dalyan, 20.08.2024
361 (30/24)
3 KURUŞ 