Yukarıda gördüğünüz resim Rusya’da çekilmiş, Pechengsky yöresinde bulunan Kola yarımadasında. Orası neresi derseniz, Kuzey Baltık Denizine yakın ve İskandinavya yarımadasına doğru olan bölge. Resim havanın açık olduğu bir bahar gününde çekilmiş, yörede genellikle sert soğuk bir hava hakim. Gördüğünüz kule şeklinde bina insanoğlunun dünyanın merkezine başlattığı seyahatin ilk noktası. Günümüzden tam kırk dokuz sene önce, 24 Mayıs 1970 tarihinde, yaşadığımız dünyanın en derin kuyusunun açılmasına başlandı. O binanın içinde, sessiz sedasız Rusların kendi yapımı UralMash 4E sondaj makinesi çalışıyordu, binanın içindeydi çünkü belirttiğim gibi çok soğuk hava şartları hakimdi. (size örnek olması için kendi yaptığımız bir sondajın kış şartlarındaki durumunu aşağıda göstermek istedim. Yer Uzunyayla, rakım 1700, burası Baltık yöresine göre bahar sayılır.)
Delmede hedef yeryüzünden onbeşbin metre derinliğe kadar inmekti. Binanın içindeki makine UralMash.15000 ile değiştirildi. 1983 yılında 12000 metreyi geçerek dünyanın en derim kuyusu unvanını aldı. O günlerin anısına pul bastırıldı.
Yeraltından çıkan örneklerin incelenmesi için dünya bilim adamlarına sondaj alanı açıldı. Durdurulan sondaja ileriki yıllarda yeniden devam edilse de 12262 metre derinlikte dağılan Sovyetler Birliği sonucunda, kuyu bırakıldı ve 1992 de resmen sonlandırıldı. Bugün bir harabe halindeki binaların etrafı acınacak haldedir. 23 cm çapındaki kuyu ağzı kapatılmıştır.
İşte insanoğlunun dünyanın merkezine doğru yaptığı ilk seyahat ancak 12262 metre sürmüştür, ve bu güne kadar karadan ancak bu derinliğe inilmişti. Peki tam merkeze ulaşmak için kaç metre delmemiz lazım.. Bu derinliğin üzerine daha 6 300 000 metreye gerek var. Evet yani tam 6300 km biz ancak daha 12 km sini delmişiz. Demek ki insanoğlunun daha önünde çok ama çok zor işler var.
Sözümüzü ilginç bir bilgiyle tamamlayalım. Sovyet bilim adamları bu kuyuyu delerken şaşırtıcı bir şekilde yüzeyden sekiz kilometre aşağıda bir su bölgesi geçtiler. Şaşırdılar çünkü bu derinlikte ısı nedeniyle ve kayaçlardan ötürü su beklenmiyordu. Ama Jules Verne’nin kitabını hatırlarsak yerin kilometrelerce altında çok geniş bir deniz ve orada yaşayan insanların dünyası yazılıdır. Acaba haklı mıydı ?
M. Meran Pakel
Dalyan, 29.05.2019
3 KURUŞ 