İki ‘Tarihi’ Bina ve bir Ressam..

Yukarıda resmini gördüğünüz bina o devrin ünlü saray mimarları olan Balyan kardeşler tarafından, bir zamanlar sık ağaçlarla kaplı olan ‘Maçka’ da yapıldı.

Kayseri’nin ‘Bali’  yerleşim yerinden gelip saray mimarlığına kadar yükselen bu aile dededen toruna hep mimar yetiştirdi. Silah ve cephane deposu yani ‘Silahhane’ olarak yapılan bu bina 1953 yılında Teknik Üniversite’ye devredildi ve benim okulum oldu. 1970 li yıllarda ‘İTÜ’nün Konservatuar’ okuluna çevrildi ve halen sanata adanmış olarak yaşamını sürdürüyor. Alttaki resim ise New York’tan yakın zamanda çekilmiş, bizim ‘Maçka Silahhanesi’ ile hemen hemen aynı yaşlarda olan bir eser.

İki bina da aynı nedenle yapılmış, New York’taki bina 69. Alayın Silah ve Cephane deposu.  Şimdi gelelim konumuza.

Münih’te ‘Modern Sanatın’ öncü akımlarından biri olan  ‘Mavi Süvari’ ( The Blue Rider ) sergisini size daha önce çok özet olarak anlatmıştım. Bu sergiden bir sene sonra Amerika Birleşik Devletlerinde o güne kadar ki, en büyük sergi işte bu binada 17 Şubat 1913 günü açıldı.

Kimlerin eserleri vardı derseniz, Van Gogh dan Picasso’ya, aklınıza gelen bütün sanatçıların eserleri oradaydı. 1300 çalışmanın sergilendiği bu serginin en önemli özelliği ise, o güne kadar göz ardı edilen, kadın sanatçıların ilk defa eserlerini izleyicilere sunmasıydı. Bu büyük organizasyon ağırlıklı olarak kadın ressam ve sanatçılardan oluşmuştu. Katılan 300 sanatçının sadece 136 sı erkek sanatçıydı.

İşte bu sergiye o güne kadar adı duyulmamış aşağıya resmini aldığım genç bir adam da katılmıştı. 30 lu yaşlarının başındaydı ve hayatını afiş resimleriyle ‘İllüstratör’ olarak kazanıyordu. Tek bir resmi çok az bir paraya satıldı.

Ama Edward Hopper çalışmaya devam etti ve Amerika’nın aranan sanatçılarından biri oldu. Geçtiğimiz yıllarda aşağıda gördüğünüz resmi 92 Milyon dolara satıldı.

Resimde gördüğünüz kadın onun her zaman modelliğini yapan eşi, ama unutmadan eklemeliyim ki, kendisi de bir ressam olan eşi Hopper’in her zaman en önemli desteği olmuş.

Sanata adanmış iki binanın ve bir serginin yarattığı ressamımızın hikâyesini burada sonlandırıyorum. Ama benim beğendiğim sanatçılardan biri olan Hopper’i bir başka yazımda daha detaylı olarak yazmak üzere..

M. Meran Pakel

Dalyan, 07.11.2020

177 (45/2020)