Yukarıda resimde gördüğünüz yer İspanya’nın Akdeniz kıyısında küçük sevimli bir kıyı kasabasıydı ve adı “Palomares” di. Yerini tam belirlemeniz için haritayı ekliyorum
Dikkat ederseniz geçmiş zaman kullanıyorum, nedenine gelince 17 Ocak 1966 günü burada çok büyük bir felaket yaşandı. Yerden 9450 metre yükseklikte bulunan bir Amerikan B-52 Bombardıman uçağı havada yakıt ikmali yaparken çarpıştı ve taşıdığı dört Hidrojen bombasını düşürdü. Facia sonunda yakıt tanker uçağı havada infilak etti İki uçağın parçaları, hiç bit şeyden habersiz köyün okulunun yakınlarına düştü. Bundan sonra yaşananları özet olarak anlatacağım. Ertesi günü olay yerine gelen Amerikalı yetkililerin söylediği “Endişe edecek bir şey yok, her şey güvenli..” sözü tümüyle yalandı. İki bombanın düştüğü yerde ev büyüklüğünde birer çukur açılmıştı. Evet, nükleer patlama olmadı ama içindeki yüksek güçlü patlayıcılar infilak etmişti ve bombalardaki aktif plutonyum etrafa saçılmıştı. Daha da önemlisi iki bombanın dışında diğer ikisini bulamamışlardı. Bölgeye süratle ekipler sevk ettiler. İki gün içinde gelen teknisyen ve görevli sayısı yedi yüzü bulmuştu. Üçüncüyü toprağa gömülü olarak buldular. Ama tüm aramalara katşın dördüncüyü bulamadılar, sonunda balıkçılarla görüştüler ve dördüncüyü balıkçının tariflediği yerde denizden epey açıkta buldular, uzatmayalım bir yığın uğraştan sonra halatla bağlanan bomba gemiye çekilirken halat koptu, daha da derinlere bir yere gitti. Bütün bu fiyasko seksen bir gün sürdü ve sonunda dördüncü bomba gemiye alındı. Radyasyon bulaşmış malzeme başka bir yere taşındı. Bombanın yerini gösteren balıkçı “Bomba buluculuk” hakkı olarak bir milyon dolar istedi, Madrit hükümeti, 14568 dolar ödedi. Denizin temiz ve güvenli olduğunu göstermek için Amerikan Büyük elçisi basının önünde denize girdi, oysa daha bitmemişti, kaldırılması gereken elli bin metreküp kum için İspanya hükümetine ABD 2015 yılında kaldırma sözü verdi. Bombaların düştüğü yerleri gösteren planı aşağıya ekliyorum
B-52 lerden oluşan bu operasyonları 1992 yılında durdurdu. Bu ne ilk ne de son kazaydı, son söz olarak söyleyeyim 1950 ile 1980 arasında buna benzer otuz iki olay yaşandı hiçbir şeyden habersiz dünyamızda.
M. Meran Pakel
Dalyan, 23.06.2019
3 KURUŞ 