Yataklı Vagon veya Wagon-Lits

Yukarıdaki resim 1955 yılında çekildi. Ankara garında dayımı askere uğurluyoruz. Dayım trene Haydarpaşa’dan bindi, Ankara’da bir saat kalacak, sonra Erzurum’a devam edecek, Doğu Ekspresinin yataklı vagonunda. Ben ilk defa yataklı vagonun içine giriyorum, kahve renkli kadife kaplı döşemelere, bir ton koyu renkli kalın perdelere bakıyorum. En çok ilgimi çeken, yuvarlak küçük lavabo ve musluğu. Trenden iniyorum, kafamda bu ilk görüntülerle. Vagonun giriş kapısının önünde merdivenlerin başında kahve rengi giyimli şapkalı bir görevli yeni gelenleri karşılıyor. Ona benzer bir resmi aşağıya alıyorum, o günlerden kalma.

Yataklı vagon diğer vagonlardan hemen görüntüsü ile ayrılıyor. Koyu lacivert renkli boyası pırıl pırıl, üstünde aşağıda gördüğünüz, altın sarısı renge boyanmış arma var.

Devlet Demir Yolları işletmesi kurulduğunda, anlaşma gereği yataklı vagon işletmeleri uzunca bir zaman Wagon-Lits Cook firmasında kaldı. Yataklı vagon biletlerini Kızılay’da Cook firmasının anlaşmalı seyahat acentalarından satın alırdınız. Yemekli vagonun da işletmesi birlikte verilmişti, ya yemekler çok lezizdi ya da seyahat sevinci ile bize öyle geliyordu. Tüm yerleri halı kaplı olan bu vagonlarda, perde dahil aşağıdaki amblem işlenmişti.

Tüm yemek takımları kalın, uçuk mavi porselendi, aynı amblem bunların üzerinde vardı. Çorba kapları iki kenarı saplı ve içe doğru kapanan şekilde yapılmıştı, tren sallansa bile dökülmüyordu. Çay servisi beyaz kumaş peçete yardımı ile gümüş renkli kaplarda sunulurdu. Resmini aşağıya alıyorum.

Bugün bu kalite artık yok. Olsaydı o günleri özlermiydik acaba….

M. Meran Pakel

Dalyan, 10.08.2019