Bir Efsane Tren, ‘Orient Ekspres’…

Yukarıda resmini gördüğünüz dumanlar içindeki ‘kara tren’ ler 1803 yılında ilk defa imal edilmiş, ama bildiğimiz anlamda servise başlamaları 1820’leri buluyor. Yani sadece, iki yüz sene geçmiş üzerinden. Fransa’dan başlayan ‘özgürlük çağı’ rüzgarının bize gelişi ancak 1900’lerin başları ve bu rüzgarla birlikte demiryolu ağları yavaş yavaş ülkemize ve oradan orta doğuya Bağdat’a kadar uzanmış. Batıda yaşayan insanlar, sadece kitaplarda okuduğu ülkeleri görmek ve yaşamak için seyahat etmeye başlıyorlar. Deniz yolunun yerini Demir yolları alıyor. İlk Orient Ekspres’in orijinal resmini aşağıya alıyorum.

Resim 1883 yılından bir ‘Taş Baskı’. Londra’dan başlayan tren yolculuğu, İngiltere’nin güney ucu Dover’de vapurla kanalı geçer ve Calais’den Paris’e gelir. Gar de Lyon’dan başlayan yolculuk geçtiği ülkelere göre isim alır ‘Simplon Ekspresi’ gibi ama son durak daima aşağıda resimde gördüğünüz, Sirkeci garıdır.

Batının şık, zengin tüccarları, yazarlar, siyasetçilerin yanında macera arayan elit grubunu taşıyan bu tren İstanbul’da bir, bazen iki gece kalır. Arabalı vapurla karşıya geçirilen tren, Haydarpaşa’da, onları şimdi gerçekten doğuya götürmeye hazırdır.

Haydarpaşa’dan kalkan trenin ilk konaklama yeri Halep’tir. Şık yolcular içinde, arkeologlar, özellikle zengin tüccarlar, yazarların konaklayabilecekleri tek otel vardır, bu şehirde. Daha önce bir yazımda bahsettiğim, ‘Otel Baron’. Bu otelin duvarında asılı duran en az yüz elli senelik afişin, savaştan önce çektiğim fotoğrafını aşağıya alıyorum.

Agatha Christie’nin eşi arkeologdu. Orient Ekspres’le yaptığı bu gezide üç kitap yazdığı söylenir. Biri meşhur ‘Orient Ekspres’te Cinayet’ diğeri ise ‘Nil’de Cinayet’tir. Bu iki romanını, Baron otelinde, eşinin uzun arazi gezileri sırasında, otelde kaldığı zamanda yazmıştır. Üçüncü romanını ise ‘Pera Palas’ta yazdığı ve orada bir yerde saklı olduğu söylentisi günümüzde devam etmektedir. Yazımı o günlerden kalma bagajlara yapıştırılan bir etiket ve İstanbul resimli afişi ile bitiriyorum.