Yukarıdaki resim 1850’li yıllarda Şikago’da çekilmiş. Ofisinde gördüğünüz adamın adı Alan. Bugün size onun hikayesini anlatacağım, ama önce yine çocukluğuma dönmek zorundayım. Çocukluğum Bahçelievler’de geçti, tek bir gazete ve mecmua satan yerimiz vardı, o da Cami durağında tahta küçücük bir kulübecikti. ( Sonraki yıllarda yeri değişti, tam durağın yanına getirildi ve demirden yapıldı. Daha sonra tamamen yerinden kalktı son durağa doğru köşe başına geldi ve halen orada durmaktadır. )
Harçlığımın tamamını kitaplara harcar sonra gelir o küçük kulübede alamadığım dergilere dakikalarca bakardım. Sadece kapağı resimli iki tane dergi vardı, Şerlok Holmes ve Nat Pinkerton. Aşağıya sahaflardan aldığım resimlerini ekliyorum.
Her hafta çıkan bu dergiler en fazla on altı sayfa yani bir forma olurdu, içinde anlattığı maceraları heyecanla okur, inanırdım. Yıllar sonra bunların çoğunun bizim yazarlar tarafından yazıldığını, gerçek Şerlok Holmes yazarının bunları yazmadığını öğrenecektim. Pinkerton’a gelince başta Amerika olmak üzere çizgi roman kahramanı bir dedektif olarak yayınlanan bu adam gerçekti.
Tekrar başa dönecek olursak, resimde gördüğünüz Alan 1842 yılında Chicago’ya geldiğinde şehir yeni yeni kuruluyordu, bir çok iş imkanı vardı, o güçlü fiziği ile polis olmayı seçti. Zekiydi, çabucak yükseldi, 1849 yılında Amerika’nın ilk Dedektifi oldu. Büyümekte olan her şehir yanında bir çok kanunsuzla birlikte gelişir. 1850 yılında işinden ayrıldı ve kendi bürosunu açtı. ‘Pinkerton Dedektiflik Bürosu’ her yere, aşağıda gördüğünüz afişleri astı. ‘Hırsızlar ve soyguncular! artık peşinizde Pinkerton var. ‘
İlk beş yılı soyguncuların, hırsızların peşinde geçer, sonunda trenlerin güvenliğini sağlama işine başlar, bu yıllarda Amerika’da hiç bir yolculuk güvenli değildir. İşleri iyice büyümüştür, gazeteye ‘Dedektifler Aranıyor’ diye ilan verir. Kapı açılır, içeriye yirmili yaşlarında bir genç kadın girer. Kocasından ayrılmıştır, “dedektif olmak istediğini ancak kesinlikle büroda çalışmayacağını” söyler. Alan ne söylediyse kabul etmez ve dünyanın ilk kadın dedektifi olur. Adı Kate Warne’dir, yıl ise 1856. Kısacık hayatı başlı başına bir roman olacak olan bu kadın bir soyguncunun yakalanmasını sağladığı gibi, 1861 yılında Abraham Lincoln’e, Baltimor’da tertiplenen suikastın önlenmesinde önemli rol oynayacaktır. Pinkerton bürosu 1861-1865 arasında iç savaşta ‘Gizli Haberalma Servisi’ görevini üstlenecektir. Kate ile birlikte yeni bir büro açılmıştır, sadece kadın dedektiflerin çalıştığı bu bölümün afişini aşağıya alıyorum.
Her nedense kadın müşteriler kadınlara daha çok güvenmektedir. 1866 yılında en büyük tren soygunu gerçekleşir. Tabii görev Pinkerton’a verilir.
Jesse James ve younger gang’ın yakalanması onu zirveye taşır, artık o bir çok eyalette bürosu olan bir teşkilattır. Uzatmayalım, baba ölür, oğullar devam ettirir, 1900’lü yıllarda bu sefer torun başa geçer ve böyle devam eder. 1968 yılında Amerika özel izinle ‘Mona Lisa’yı sergilemek için getirecektir, ama büyük bir sorun vardır, hiç bir sigorta şirketi bu eseri sigortalamaya yanaşmaz. İş yine Pinkertonlar’a kalır. Aşağıda gördüğünüz yolcu gemisiyle gelen bu eser hiç bir olayla karşılaşmadan sergilenir ve geri döner.
1999 yılından itibaren değişen dünyaya ayak uydurur, uluslararası ‘Güvenlik firması’ olur. Bir çok ülke onu yeni adıyla tanır. ‘Sequiritas AB’
Şimdi başlığa dönecek olursak, 2012 yılından bu yana şirket, büyük yatırımcılar için ‘Riskleri araştıran’ bir firma olmuştur. Hangi ülke ne kadar güvenli, ve başınıza gelebilecekler nelerdir…
İşte Bahçelievler’de, küçücük gazete bayiinde gördüğüm o Pinkerton sonunda bu çağın en aranan firması olmuş, yüz yetmiş yılın aile şirketinin hikayesi çok daha uzun, ama burada bitirmek zorundayım.
Aklıma geldiği için yazıyorum, bildiğimiz meşhur ‘Dalton Kardeşler’ çetesini de Pinkerton yakalamıştı dersem şaşırmayın , düşünüyorum da acaba bizim ‘Red Kid’ yoksa onlara mı çalışıyordu…
M. Meran Pakel
Dalyan, 16.08.2019
3 KURUŞ 