İzlandalılar neden Türkleri çok sever…

Yukarıda gördüğünüz resim İzlanda’da çekilmiş. 103 bin kilometrekarelik bir alanı var ama sadece 357 bin kişi yaşıyor. Günümüzden tam 392 sene önce yani 1627 yılının 4 Temmuz günü, güneyinde bulunan Vestmannaeyjar sahil kasabasında uyanan köylüler sahilde hiç görmedikleri iki gemiye dehşetle baktılar. Gemiler balık almaya gelen ticaret gemileri değil korsan gemileriydi. Sahile inen korsanlar, hiç bir direnişle karşılaşmadan köylüleri topladı ve köle olarak satılmak üzere gemilere doldurdu. Başlarında aşağıda resmini gördüğünüz kaptan vardı.

Bu kaptanın ismi ‘Murat Reis’ ön adı ise “küçük” veya “genç” olarak tarihe geçecekti, Koca Murat Reis’le karışmaması için. Bu adaya yapılan seferler bir tek bununla kalmadı, o zamanki nüfusunun altmış bin olan halkının bin kadarı Kuzey Afrika pazarlarında köle olarak satıldı. İşte İzlanda tarihine “Türk kaçırması” olarak geçen olay böyle başladı. İnsan zihni kötü olayları çabuk siler, eğer yazıya dökülmemişse…

Köle olarak alınan kadınlardan birinin adı, Gudridur Simonardottır. Şimdi onu unutmadan aşağıya aldığım heykeli size anlatmak zorundayım. Bu heykel yolunuz Norveç’e düşerse Oslo’da. Onun altındaki resimdeki heykel ise Danimarka’da.

Her iki anıt Danimarka’nın Norveç ile birleşmesini sağlayan kral Cristiansen IV’ e ait. Şimdi kaldığımız yerden devam edelim. Kral zamanında güçlü bir donanmaya sahip ve Berberi korsanların elinde olan Kuzey Avrupalı esir ve kölelerin bir şekilde iadesini sağlıyor. İşte Simonar’ın kızı Gudridur ülkesine böyle dönüyor. Dönünce yazdığı anılarında, gemide hiç bir kadına tecavüz edilmediğini ve kendisinin Küçük Murat Reis’in egemenliğindeki Sale’de ( Fas’ın Atlas okyanusuna bakan tarafında küçük bir liman şehri ) cariye olarak satıldığını anlatır.

Yıllar önce Almanya’da ziyaret ettiğim bir köşkün sahibesi olan Marina von Haalem’in kütüphanesinde İzlanda’ya ait kalın bir kitap bulmuştum. Merakla sahifelerini çevirdim ve en sonunda İzlanda diliyle yazılmış kelimeleri görünce şaşırmıştım. Dilimizde kullandığımız kelimelerden bazıları o dile geçmişti.

Şimdi yazımızı bir başka gerçekle bitirelim. Kuzey Avrupa’ya kök söktüren esir ve köle toplayan Küçük Murat Reis bir Türk değildi. Asil adı Jan Janszoon ( Jan’ın oğlu Jan da diyebilirsiniz ) aslen Hollandalıydı. Berberilerle korsanlığa başladıktan sonra ( hikayesi biraz uzun ) Murat Reis adını almıştı. Yazımızı onun Jan olduğu devirlerdeki resmi ile bitirelim.