Yüz Sene Sonra Gerçekleşen Bir Kazı …

Yukarıdaki her iki resimde görülen kişi, Robert Johann Koldewey. Kedileri beslerken gördüğünüz yer Irak’ta, onun çalışma evinde çekilmiş. O bir Alman, Berlin ve Viyana’da Arkeoloji ve Mimarlık okudu ama her iki bölümü de bitiremedi, bıraktı.

1882 yılında ülkemize geldi, Çanakkale, Behramkale yakınındaki Assos antik kentinde çalışmaya başladı. Bu onun ilk arazi deneyimiydi ve şansına orada çok iyi bir Mimar olan Amerikalı Francis H. Bacon’la tanıştı. ( Onun hayatı ayrı bir yazı konusu, şimdilik devam ediyorum ) İki sene kaldı orada, Antik yerleşim yerlerinin Mimari olarak nasıl çizimlendiğini ve bunun yanında kazı tekniklerini öğrendi. 27 yaşında başladığı bu antik yerler tutkusu, onu Midilli’ye, oradan Sicilya’ya kadar farklı yerlere sürükledi. Bütün bu çalışmalar sırasında devamlı okuyordu, kafasında kurduğu hayali olan kazıyı yapabilmek tutkusu onu sarmıştı. Sonunda Alman Orient Şirketini yapacağı kazı için inandırdı. 1899 yılında henüz 44 yaşında, kendi kazısının başına geçti. On beş sene boyunca hiç ayrılmadan sabırla kazıyı yaptı. Bu çalışmalarında, kendi geliştirdiği teknikleri kullandı, tonlarca kum kaldırdı ve sonunda aradığı muhteşem eseri buldu.

O Dünyanın yedi harikasından biri olan Babil’in çok katlı ve her katında Bahçeleri olan yerleşimi arıyordu. Sırlanmış mavi renkli tuğlalarla yapılmış İştar kapısını, ve çeşitli hayvan motiflerinin olduğu duvarlar işte sonunda karşısındaydı. ( Bunların resimlerini aşağıya alıyorum.) Ortalama iki yüz işçi tam on beş yıl boyunca aralıksız çalışmıştı.

Sonunda yüz sene önce yayınlanmış eserde belirtilen yerde bulmuştu Koldewey Babil’i.n asma bahçelerini..

Bu eserler o gün için Osmanlı İmparatorluğunun bir parçası olan Irak’ta ve Dicle nehrinin yakınındaydılar, şimdi ise, yolunuz Berlin’e düşerse Pergomon ( Bergama ) Müzesinde sırlı tuğlalarıyla ziyaretçilerini karşılıyorlar.

Nasıl götürüldüler derseniz o bir başka yazının konusu, benim esas merak ettiğim ise bugünkü seramik sanayisinin öncüsü olan bu tuğlaların, MÖ 600 lü yıllarda, nasıl ve hangi yüksek ısılı ocaklarda feldspatla kaplanarak sırlandığı ?