‘Gelecek Göklerdedir…’

Yukarıya aldığım resimde gördüğünüz dağların ismi ‘Mucaços Kayalıkları. Yolunuz bir gün Kanarya adalarına düşerse görmeğe gidin, iki bin metreden yüksek bu kayalıkların yanındaki dağın üzerinde aşağıya aldığım fotoğraftaki binaları göreceksiniz.

Dünyanın sayılı gözlemevlerinden birisi buradadır. Sol başta gördüğünüz en büyük ‘Gözlem’ binasına adını veren kişinin hikâyesini bugün sizlerle paylaşacağım.

William o zaman bağımsız olan Hannover’de dünyaya geldi. Babası bir müzisyendi. Babasının yolunu tuttu, obua dahil bir çok enstrüman çalabiliyordu. Hayatını değiştiren kararını on dokuz yaşında iken verdi ve İngiltere’nin yolunu tuttu. Bir müddet sonra aşağıya aldığım fotoğraftaki eve yerleşti.

Bir fizikçi veya astrofizikçi değildi ama o gökyüzüne hayrandı. Küçük bir teleskopla başladı gözlemlerine, havanın açık olduğu geceler İngiltere’de oldukça azdı ama sabırla bekliyordu. Bu arada kız kardeşini yanına aldı, o gözlemliyor kardeşi notlarını tutuyordu. Durmadan çalıştı iki kardeş her gözlemlerini yayınladılar. Daha iyi gözlem için taşındılar, sonunda ülke onları saygın ‘Astronomi’ bilginleri arsına aldı.

**William ve kızkardeşi mercekleri parlatırken**

Yıl 1781 dünyanın karışıklık yılları, Fransa’da yoksullar başkaldırmaya uğraşırken onlar yeni bir gezegen bulduklarını ve ona İngiltere Kralının adını verdiklerini açıkladılar. Ancak bu ad kabul görmedi ve Ulusal Astronomi Kongresinde Eski Yunan Tanrılarının babasının adı verildi.

Eski Yunan’da ‘Zaman’ Kronos’la başlar, bu gezeğene Kronos’un babasının adı Uranüs verildi. William kendini gece çalışmasına göre ayarlamıştı, gündüzleri kuvvetli ışığın gözlerini zayıflatmaması için karanlık odalarda çalışıyor, durmadan yazıyordu. Kraldan aldığı destekle çağın en büyük teleskopunu yaptı.

Amatör olarak başlayan William Herschel ve kız kardeşi Caroline’in hikayesi, çok geç yaşta evlenen William’in John adında bir oğlu oldu. John babasının izinde devam etti, böylece aynı aileden üç astronomi gözlemcisini kazandı bu kavgalı dünyamız.

William müziği hiç bırakmadı geride sayısız senfoni ve konçerto bıraktı, kompozitör olarak.

İşte bu nedenle en büyük teleskopa, Kanarya adalarında onun adını verdiler.

Yine de içimde yazmadan geçemeyeceğim bir not var. William’dan yaklaşık yedi yüz sene önce İsfahan Gözlemevi var ve orada, bir gök bilimcisi ‘Güneşin önünden geçen büyük bir gök cisminin’ kaydını düşmüş. Adı Ömer Hayyam olan bu astonomi uzmanını daha önce yazmıştım, yinelemeğe gerek yok.

Yazımı yolunuz bir de İngiltere’ye düşerse diyerek bitireyim şimdi müze olan evin bahçesine ‘Onun ve Kız kardeşinin’ bir büstünü yerleştirmeyi unutmamışlar.