Yukarıda gördüğünüz fotoğrafları Kemaliye’de çekmiştim. Kemaliye’nin eski adı Eğin, Erzincan’ın bir kazası. Dağlar arasına yerleşmiş, yüzünü güneşin doğuşuna vermiş bu güzel yerin, önünden Fırat’ın ana kollarından biri olan Karasu, Kemaliye’nin içinden çıkan sularla beslenerek, kıvrılarak akar. Dağlardan gelen bu suları daha iyi gösterebilmek için fotoğraf ekliyorum.
Eski kapıları ve döğme kapı tokmakları ile ünlü. Yüz yaşının üstünde olan bu kapılarda hep çift tokmak göreceksiniz. Bunların sesleri birbirinden farklıdır, eğer kapıyı çalan erkekse ağır tokmağı, kadınsa daha ufak olanı kullanır. Kadının geldiğini anladığında ev sahibesi, yüzünü veya başını örtmeden kapıyı açar ama gelen erkekse kapının üstündeki cumbanın kafesinden konuşur.
Sonbaharda ziyaret ettiğimden bu yana yirmi yıldan fazla olmuş. Bu girişten sonra gelelim hikayemize.
Kemaliye (Eğin) ülkemizin il sınırları çizilirken Erzincan sınırları içinde kalmış. O yıllarda kimse bilmiyor ki Eğin’in Erzincan’a yolu yok. Sırtını dayadığı dağlar bir yandan, Fırat diğer yandan, ilçenin İline ulaşmasını engelliyor. Kararnameler çoktan yazılmış, ilçeler bağlanmış artık geri dönüş yok. Çaresiz Eğin halkı Erzincan’a işi düştüğünde önce Elazığ’a oradan kara yolu ile Erzincan’a gidebiliyor. Kağıt üzerinde Erzincan çok yakın gözükse de sırtını verdiği dağ ona geçit vermiyor. Tek çare bu dağa bir tünel yapılması. Bunun için uğraşıyorlar ama sonuç yok. Eğin’lilerin büyük bir kısmı ana şehirlere taşınmış, ilçede fazla insan kalmamış. Sonunda Devletin yapmadığını yapmak için halk birleşiyor. Almanya’da çalışan akrabalarının büyük desteği ile bir Delme makinesi alıyorlar, işin başına da Tünel işlerinde deneyimli bir formen getiriyorlar. (Sivas İmranlı’lı olan, formen arkadaşla Arabistan tünellerinde birlikte çalışmıştık)
Ben Kemaliye’de bulunduğum sırada benden yaşça büyük bir yerlisi, ‘Ben ufacık bir çocuğum, bana dedemin bir vasiyeti vardı. ‘Bak torunum derdi ben bu tünelin açıldığını göremeyeceğim. Eğer bu tünel açılırsa gel benim mezarıma ‘Açıldı,,açıldı’ diye bağır.’ demiş ve eklemişti ‘Umarım bu tüneli bitireceğiz’.
Sonunda bu tünel açılabildi, yıllar sonra vasiyet yerine getirildi ve ilçe iline kavuştu.
Sağlıkla kalmanız dileklerimle,
M. Meran Pakel
Dalyan, 08.11.2022
273 (45/22)
3 KURUŞ 