2009 yılının 6 Nisan günü İtalya’da, Roma’nın 90 kilometre kuzeydoğusundaki L’Aquila yöresinde, bir deprem yaşandı. 6 şiddetindeki bu depremde 309 insan hayatını kaybetti. Dünya için belki de sıradan deprem sayılabilecek bu olay, bir savcının açtığı dava ile bütün dikkatleri üstüne çekti bir anda. Savcı, bu depremin olacağının önceden belirlendiğini ve gerekli, yeterince önlemin alınmaması nedeniyle can kaybı yaşandığını iddia ediyor ve ‘Bilim adamları ve eski yöneticiler’ hakkında ‘ölüme sebebiyet vermekten’ cezalandırılmalarını istiyordu.
Yukarıya aldığım fotoğraf bir İtalyan nükleer fizikçiye ait, adı Gioacchino Giuliani. 2009 yılı başlarında, görev yaptığı ‘Ulusal Astrofizik Enstitüsü’nde ‘Radon Gazı’ emisyonlarını değerlendirdiğinde L’Aquila bölgesinde anormallik dikkatini çeker. Ocak ayında başlayan bu değişim üzerine yerel yönetimi bilgilendirir. Turizmle geçinen ve özellikle Ortaçağ Mimarisinin en güzel örneklerinin olduğu eski binaları ile ünlü bu yörenim Belediye Başkanı ‘Halkı gereksiz bir paniğe sokmayalım’ düşüncesi ile sessiz kalmayı tercih etti. Bu düşüncesinde haksız da değildi, Devletin kurumları, yer bilimciler, Ocak ayından bu yana, ufak sarsıntıların yaşandığı yörede ‘kesinlikle’ büyük bir deprem beklenmediğini öne sürüyorlardı.. Mart ayı başında Giuliani televizyona çıktı, ‘Ben bir yer bilimci değilim, ancak Radon gazı çıkışlarında anormal bir artış var, bu daha büyük bir depremin olacağını gösteriyor’ sözlerini yineleyince, Ulusal Sivil Savunma İşleri Başkanı Guido Bertolaso, onu ‘Halkı gereksiz endişeye sürüklediği ve internetten derhal gaz emisyonları ile ilgili bilgilerini kaldırmasını istedi. Giuliani’ye inanlar yöreyi terk ettiler.
6 Nisan da depremde, ‘ışıklar, aydınlanmalar, havaya yükselen ışık huzmeleri vb’ gördüğünü rapor edenlerin tam sayısı 226 ve bunlardan 99 adedi deprem öncesine ait. (bkz. 7 Mayıs 2010 C. Fidani, The earthquake lights (EQL) of the 6 April 2009 Aquila earthquake, in Central Italy)
Tekrar mahkemeye dönecek olursak, Eylül 2011 yılında başlayan dava 2012 yılının Ekim ayında sonlandı. Yargıç yedi bilim adamından oluşan ‘Ulusal Afet işlerini Öngörme ve Önleme Komisyonu’ üyesini ve eski Sivil Savunma Başkanını, Gerekli önlemleri almamak ve ‘Ölüme sebebiyet vermek’ suçundan mahkûm etti.
Mahkeme ‘Radon Gazının’ bir Deprem habercisi olduğu savını temel kabul etmişti.
Acaba gerçekten öyle miydi?
M. Meran Pakel
Dalyan, 13.03.2023
288 ( 09/23 )
3 KURUŞ 