Yukarıya fotoğraflarını aldığım iki genç bilim adamı, Profesör Hiroyuki Nagahama ve Profesör Jun Muto. Japonya’da Tohoku Üniversitesinden. Dört Üniversitenin ortak yürüttüğü bir çalışmanın yalnızca bir parçası.
İlk defa 1970 yılında ortaya atılan ve giderek güçlenen ‘Radon Gazı’nın deprem öncesi insanlara ne kadar zaman kazandırabileceği üzerine çalışıyorlar.
Üç kuruşluk bilgimizle önce Radon gazını size tanıtayım. Radon radyoaktif Radyumun bozulması sonrası ortaya çıkıyor. Yer altından yeryüzüne en kolay çıktığı yerler şüphesiz, kırıklar yani ‘Fay hatları’. Bu çıkan gaz aynen fosfor ( unutmayalım o da radyoaktif yani ışınım veren bir element) gibi bir ışık salar, onu ancak gece karanlığında görebilirsiniz.
İtalya’daki 2009 depremi bunu bir Milli sorun olarak gören Japonya’da adeta bir seferberlik yarattı. Ülke ‘Radon gazı ölçüm istasyonları ile donatılıyor.
Bu istasyonlardan gelen veriler hem Üniversitede hem de Ulusal Meteoroloji Erken Uyarı birimine iletiliyor.
Şu anda çalışmalar, araya insan faktörü koymadan gelen sinyali doğrudan ‘Ulusal Uyarıya’ çevirmek. Onların başarısı, ‘İnsanlığın Depreme karşı’ en büyük başarısı olacak. Her şeyi ‘Kadere’ bağlayan düşünce ‘Bilimle’ değişecek mi? Yakında göreceğiz. Gelişmiş ülkelerde hızla bu istasyonlar bir biri ardına kuruluyor, ülkemizde Sivrice’de bir istasyon kurulduğunu ve az da olsa bazı bilim adamlarının bu konuda çalışma yaptıklarını bilimsel yazılarından görebiliyoruz. Yeter mi diye sorarsanız, hayır. Tüm ülke bu istasyonlarla donatılmadıkça, biz depremi önceden bilemeyiz. Bunun için gerekli maddi destek inanıyorum ki, en son sorun, önce buna inanmak gerek.
Bu yazımızı bir soru ile sonlandıralım. Sevgili arkadaşım Timuçin Karzek, Ülkemizin yaşadığı bu büyük felaket sonrası bana depremden saatler önce çekilmiş bir video göndermişti. Görüntülerde, gecenin karanlığında yerden yükselen ışınımlar görülüyordu. Şimdi diyorum ki, depremde en fazla can kaybeden şehirler, kendi şehirlerinin sadece yabancı sporcularına ödediği milyon dolarları ‘Radon İstasyonlarına’ harcasaydı, insanlarımız hayatta olacaklar mıydı?
Belki bu olaylar bize en büyük felaketin ‘Bilgisizlik’ olduğunu gösterir, sağlıkla kalmanız dileklerimle.
M. Meran Pakel
Dalyan, 13.03.2023
289 ( 10/23 )
3 KURUŞ 